ثقل - به فتح ثاء (مفردات‌نهج‌البلاغه)ثقل (بر وزن شرف) یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای شی‌ء وزین و پر قیمت که حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص تبیین حدیث ثقلین از این واژه استفاده نموده است. ۱ - مفهومشناسیثقل (بر وزن شرف) به معنای شی‌ء وزین و پر قیمت آمده است. ۲ - کاربردهاحدیث متواتر ثقلین که رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) در این خصوص فرموده است: «انی تارک فیکم الثقلین کتاب الله و عترتی اهل بیتی» امام (صلوات‌الله‌علیه) نیز در رابطه با این‌که به ثقل اکبر (قرآن) عمل کرده و ثقل اصغر (اهل بیت خویش) را در میان امت گذاشته است، می‌فرماید: «الم اعمل فیکم بالثقل الاکبر و اترک فیکم الثقل الاصغر قد رکزت فیکم رایة الایمان.» واژه «استثقال» به معنای ثقیل بودن و چیزی را ثقیل یافتن است. چنان‌که در خطبه ۲۱۶، آمده است. واژه «ثقیل» به معنای گران و سنگین است؛ چنان‌که آن حضرت (علیه‌السلام) در این خصوص می‌فرماید: «ان الحق ثقیل مری‌ء و ان الباطل خفیف وبی‌ء؛ حق گران است ولی گوارا و محمود العاقبة، باطل سبک است ولی وخیم و بد عاقبت.» واژه «ارض وبیئة» به معنای زمین کثیر الوبا آمده است. ۳ - پانویس
۴ - منبعقرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ثقل»، ص۱۸۷. |